Diplomatieke Getuigenissen

Looptijd: Oktober 2021 tot oktober 2023
Subsidieverstrekker: Ministerie van Buitenlandse Zaken
Opvallend: Het resultaat is een nieuwe collectie primaire bronnen die onderzoekers unieke inzichten verschaft in de vorming en uitvoering van het Nederlandse buitenlandse beleid, zoals verteld door ooggetuigen en deelnemers.
Valorisatie: Ontwikkeling van een online-omgeving waar gebruikers de mondelinge geschiedenissen kunnen bestuderen en beluisteren.

Diplomatieke Getuigenissen is een oral history project over het buitenlands beleid van Nederland. Streven is om de persoonlijke herinneringen van voormalige Nederlandse diplomaten vast te leggen via (gefilmde) interviews. Deze oral histories worden vervolgens ontsloten in een digitale omgeving, zowel in tekstuele als in audiovisuele vorm. Hiermee stellen wij een unieke collectie aan bronmateriaal over de totstandkoming en uitvoering van het Nederlands buitenlands beleid veilig voor de geschiedschrijving en maken we deze toegankelijk voor onderzoek.

Het project richt zich hierbij op personen die betrokken waren bij belangrijke gebeurtenissen en beleidsontwikkelingen van de afgelopen dertig jaar. Nederland werd in deze periode meermalen teruggeworpen op de vraag welke doelen het op het wereldtoneel diende na te streven. De scherpe ideologische tegenstellingen die de wereld van de Koude Oorlog hadden getypeerd, en daarmee ook het Nederlands beleid hadden geijkt, vervaagden na de val van de Berlijnse Muur. Europese samenwerking nam een vlucht met het Verdrag van Maastricht en de invoering van de Euro, maar ontplooide zich niet altijd in een door Nederland gewenste richting. Atlantische samenwerking bleef de spil van het Nederlandse veiligheidsbeleid, maar kwam in de aanloop naar de Irakoorlog onder grote druk te staan. Nieuwe internationale thema’s, van terrorisme en ‘falende staten’ tot klimaatverandering en migratie, drongen zich op aan de politieke agenda.

Deze ontwikkelingen waren tevens van grote invloed op het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ). De toenemende internationalisering van beleidsvraagstukken maakte het takenpakket van BZ omvangrijker en complexer. Tegelijkertijd kwam de positie van het departement binnen de Rijksoverheid onder druk te staan. Sinds de jaren negentig klonk meermalen de roep dat BZ minder een van de eigen mores doordrongen bolwerk, en meer een ‘normaal’ overheidsdepartement zou moeten worden.

Door de persoonlijke getuigenissen van betrokkenen vast te leggen en te ontsluiten, creëren wij nieuwe ingangswegen om de ontwikkeling van het Nederlands buitenlands beleid te bestuderen. De afdelingen Digitaal Databeheer en Digitale Infrastructuur (DI) van het KNAW Humanities Cluster ondersteunen het project hierin, mede door automatische processen te ontwikkelen om (bijvoorbeeld) persoons- en plaatsnamen te herkennen. DI zal tevens de gebruikersomgeving operationaliseren waarin de oral histories te lezen en te beluisteren zullen zijn.