12-05-2021

NWO honoreert Visualizing the Unknown van Eric Jorink

NWO kent een subsidie uit de Open Competitie toe aan het project Visualizing the Unknown in 17th-century Science and Society. In dit project reconstrueren onderzoekers van het Huygens ING, Max Planck Instituut en Rijksmuseum Boerhaave hoe zeventiende-eeuwse microscopisten hun baanbrekende ontdekkingen visueel vastlegden en deelden. Zoals de ‘spiky blob’-afbeelding van het corona-virus demonstreert, liep de visuele representatie ver voor op het vaststellen van de wetenschappelijke feiten.

Kijkend naar voorheen onbekende levensvormen als bacteriën, sperma en de ingewanden van insecten, moesten zeventiende-eeuwse pioniers van de microscopie een nieuwe vormentaal ontwikkelen om hun vondsten te begrijpen, vast te leggen, en te communiceren. De strategieën die ze ontwikkelden vormen de basis van de huidige wetenschappelijke praktijk. Visualizing the Unknown in 17th-century Science and Society analyseert de complexiteit achter schijnbaar vanzelfsprekende wetenschappelijke beelden van de microwereld.

Illustratie van een wespenkop, zoals gezien door een microscoop in de zeventiende eeuw.

Reconstructie baanbrekende ontdekkingen 

Projectleider Eric Jorink: ‘We doen dat onder andere door nu voor het eerst de baanbrekende zeventiende-eeuwse ontdekkingen te reconstrueren, deels met behulp van oorspronkelijke lenzen en preparaten. Een pilot in 2019 gaf spectaculaire resultaten. We krijgen hierbij hulp van de Royal Society of London en de bekende micro-fotograaf Wim van Egmond. We zetten de modernste digitale technieken in om te laten zien wat pioniers als Robert Hooke (1635- 1703), Johannes Swammerdam (1637-1680) en Antonie van Leeuwenhoek destijds voor het eerst zagen. Op die manier hopen we antwoord te kunnen geven op vragen als: kunnen wetenschappelijke feiten (en de illustraties daarvan) worden vertrouwd? Hoe worden mensen ervan overtuigd dat wat ze op afbeeldingen zien ook echt bestaat? Hoe worden deze afbeeldingen geconstrueerd zodat ze een duidelijke boodschap kunnen overbrengen?’

Foro van een raderdiertje gezien door een originele Van Leeuwenhoek-microscoop. Daarnaast twee tekeningen van een raderdiertje.

Foto van een raderdiertje gezien door een originele Van Leeuwenhoek-microscoop (vergroting 68x), pilot project 2019 (Courtesy Wim van Egmond); een tekening gemaakt voor Van Leeuwenhoek 1704,; de grave in de Philosophical Transactions (1704)

Partners

Het huidige project zal in detail het hele traject van preparatie-observatie-visuele verslaglegging-peerreview¬, publicatie en impact onderzoeken. Visualizing the Unknown contextualiseert de procedures en problemen die sindsdien de basis vormen van de wetenschappelijke praktijk. Het project is een samenwerking van Huygens ING (KNAW), Bibliotheca Hertziana–Max Planck Institute for Art History in Rome en Rijksmuseum Boerhaave, Leiden. Partners zijn de Royal Society of London en Rijksmuseum Amsterdam.

34 projecten gehonoreerd

Het bestuur van het NWO-domein Sociale en Geesteswetenschappen heeft in totaal 22 miljoen euro toegekend vanuit de Open Competitie – SGW ronde 2020. Deze financiering geeft  34 onderzoekers de kans onderzoek te verrichten naar een onderwerp van eigen keuze, zónder thematische randvoorwaarden. Elke aanvraag kon een budget van maximaal 750.000 euro bevatten. NWO ontving van 199 onderzoekers vooraanmeldingen. Daarvan hebben 111 aanvragers een volledige aanvraag ingediend.