05-09-2022

Volledige Werken WFH na 17 jaar voltooid

Op donderdag 1 september 2022 heeft Zijne Majesteit de Koning het laatste deel van de Volledige Werken van Willem Frederik Hermans in ontvangst genomen in De Nieuwe Kerk van Amsterdam.

Er zijn 17 jaar verstreken sinds de Koning als Prins van Oranje in 2005 deel één van de Volledige Werken overhandigd kreeg door Ruprecht Hermans, zoon van de schrijver. Ruprecht Hermans overhandigde ook het laatste deel van de editie. De Volledige Werken gelden als een uniek project waarin het Huygens Instituut samenwerkte met het WFHi en uitgeverij De Bezige Bij. In de 24 delen zijn alle afzonderlijk verschenen werken en de ongebundelde teksten van Hermans bijeengebracht, geordend naar genre met daarbinnen steeds een chronologische presentatie. Naast zijn romans zijn dat o.a. gedichten, toneelstukken, beschouwend werk en foto’s en collages (beeldend werk).

Het programma bestond uit verschillende sprekers, waaronder Heleen Debruyne en Peter Buwalda die beiden een lofrede uitspraken. Ook werden de winnaars van de landelijke Willem Frederik Hermans-schrijfwedstrijd in het zonnetje gezet door Jacqueline Bel, hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de VU. Leerlingen van vmbo, havo en vwo hebben onder de titel Wat is een held? een jaar lang een verhaal kunnen insturen. Iedere dag was er een ander citaat van Hermans ter inspiratie, 364 in totaal. Peter Kegel, onderzoeker/projectleider van de Volledige Werken, gaf meer achtergrond over het project en vertelde over de nieuwe invalshoeken op Hermans’ literaire werk – voor ‘oude’ én nieuwe generaties lezers – die met de voltooiing van Hermans’ Volledige Werken mogelijk zijn geworden.

De uiteindelijke ceremonie ter ere van de voltooiing van het 24-delige ‘literaire monument’ werd ingeleid door Marileen Dogterom, de president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Zij riep Ruprecht Hermans en de voorzitter van het Willem Frederik Hermans Instituut (WFHi), Raymond Benders naar voren en tot slot de Koning. Hermans overhandigde een luxe editie van het laatste deel aan de Koning, waarna ceremonieel de Volledige Werken werden voltooid. Zijne Majesteit plaatste het laatste deel bij de luxe editie en Raymond Benders plaatste het laatste deel bij de publiekseditie.

Met deze handeling werd ook officieel het Willem Frederik Hermans-jaar afgesloten. Het jubileumjaar werd vorig jaar geopend in dezelfde kerk met de onthulling van een schrijverssteen door burgemeester Halsema. Zijne Majesteit nam nog een kijkje bij deze steen, waar voor de gelegenheid de kat Abatutu (bekend van de film De wilde stad) had plaatsgenomen. Willem Frederik Hermans was een groot kattenliefhebber.

In Deel 24 van de Volledige Werken zijn drie thrillers samengebracht: Misdaad stelt de wet, Misdaad aan de Noordpool en De demon van ivoor. Willem Frederik Hermans schreef deze pulpboekjes op zakformaat kort na de oorlog onder het pseudoniem Fjodor Klondyke. De nooit herdrukte Klondyke-thrillers zijn aangevuld met drie titels die Hermans in eigen beheer uitgaf en verspreidde onder vrienden en bekenden: Zwarte handel, Beertje Bombazijn en Vaerzen, Belgische en andere.

Bij alle teksten van de Volledige Werken is teruggegaan naar de bron, om vervolgens, meestal via handgeschreven correcties die door Hermans in zijn eigen boeken werden aangebracht, uit te komen op een definitieve en wetenschappelijk verantwoorde vorm, volgens een adagium van de auteur zelf: ‘Ik zou willen dat alle oude drukken van boeken die in verbeterde vorm herdrukt zijn, als bij toverslag tot stof uiteenvielen, ook al gaat het maar om een komma.’