Margit van der Steen neemt afscheid van OPG
Dr. Margit van der Steen neemt afscheid als managing director van de Onderzoekschool Politieke Geschiedenis (OPG), waar zij vanaf de oprichting in 2011 nauw bij betrokken is geweest. Ze blijft als gastonderzoeker verbonden aan het Huygens Instituut.
Margit van der Steen doet binnen het Huygens Instituut onderzoek naar de 250 eerste vrouwen in de Nederlandse politiek (1917-1927). Vanaf 1917 konden vrouwen zich verkiesbaar stellen in de Nederlandse politiek, vanaf 1919 konden vrouwen ook stemmen. Voor dit project heeft Margit van der Steen twee beurzen gekregen. Begin 2026, rondom de gemeenteraadsverkiezingen, verschijnt haar boek.
Onderzoek naar politieke pioniers
Het onderzoek draagt de unieke signatuur van het Huygens Instituut: de combinatie van digitaal bronnenonderzoek en geschiedkundig literatuuronderzoek met verrassende ontdekkingen. Door de digitalisering van historische kranten kon Margit via Delpher gericht zoeken naar de verkiezingsuitslagen van gemeentes. Aan de hand van de verkiezingsuitslagen van de 1000 gemeenten die Nederland toen telde, kon vervolgens worden bepaald hoeveel vrouwen er in de raden waren gekomen. Ze vertelt: ‘Daarna was het wel een kwestie van handmatig turven en personen zoeken, een enorm karwei, maar dankzij de nieuwe zoekmogelijkheden heb ik 250 pionierende vrouwelijke politici in beeld gekregen. Met als verrassende ontdekking dat het niet vanzelfsprekend de feministische boegbeelden waren die als eerste vrouw in een politieke functie werden gekozen.’
Netwerk voor startende onderzoekers politieke geschiedenis
Als manager director van de Onderzoekschool Politieke Geschiedenis speelde Margit van der Steen een belangrijke rol in het opbouwen van een stevig internationaal netwerk en een platform voor promovendi en research masters politieke geschiedenis. Een belangrijke functie van de school is het verzorgen van hoogwaardig onderwijs. Hoogtepunten waren onder meer de oprichting van The Association for Political History en 2 internationale meerdaagse State of the Art-conferenties met meer dan 100 deelnemers. Volgend jaar komt er weer een internationale conferentie, dit keer in de Duitse stad Münster. ‘Ongelooflijk waardevol voor onderzoekers aan het begin van een professionele loopbaan in de politieke geschiedenis.’
Terugblik in haar eigen woorden
Margit van der Steen schreef een mooie terugblik over haar jaren bij de OPG en de ontwikkeling ervan. Lees het hier. Ze was vanaf de oprichting in 2011 nauw betrokken bij de OPG en droeg in mei 2025 haar werkzaamheden over aan opvolgster Lotte van Hasselt.
Wisselend penvoerderschap
Margit van der Steen: ‘De OPG heeft veel te danken aan het Huygens Instituut, dat ons al die tijd heeft gehuisvest en optrad als penvoerder. Ondanks dat het penvoerderschap elke 5 jaar moet wisselen onder diverse universiteiten, heeft de OPG hiervoor tot twee keer toe dispensatie gekregen zodat de school bij het Huygens bleef. Maar dat kan niet nóg de keer, dus de OPG gaat vertrekken naar “onderdak elders”. Dat is wel zo eerlijk want de OPG is een unieke werkgemeenschap waar internationale collega’s met bewondering en soms ook wel enige jaloezie naar kijken. Binnenkort mag een andere pernvoerderer dus mee pronken.’
Gender in het Spinhuis
Margit van der Steen werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau voor haar inzet voor wetenschap en samenleving, in het bijzonder voor haar werk als historica en bijdrage aan de strijd voor gelijkheid, diversiteit en emancipatie. Binnen het Huygens Instituut ontwikkelt ze, samen met Geertje Mak en andere collega’s, het initiatief Gender in het Spinhuis – een los netwerk van mensen met speciale belangstelling voor gender. ‘We willen een paar keer per jaar bijeenkomsten organiseren, zoals lunchlezingen.
