eCodicesNL

Looptijd: September 2020 - Juni 2023 (Fase 1), Juni 2023 - ? (Fase 2)
Subsidieverstrekker: Fonds KNAW Instituten
Subsidieomvang: 247.000 euro
Opvallend: Nederland telt meer dan 90 openbare instellingen waar middeleeuwse handschriften worden bewaard. Dit project heeft een blauwdruk opgeleverd voor een nationaal handschriftenportaal voor de verzamelde collecties: eCodicesNL.
Valorisatie: Het prototype van eCodicesNL, een virtuele leeszaal waarin 180 middeleeuwse handschriften uit drie openbare collecties te zien zijn, brengt digitale foto’s, metadata en een zoekinterface samen. De bezoeker van de virtuele leeszaal kan de handschriften filteren en sorteren op verschillende facetten, doorbladeren en in detail bekijken.

eCodicesNL is een virtueel portaal voor middeleeuwse handschriften in Nederland. Met subsidie van het Fonds KNAW Instituten bouwen we een nationale website voor de bestudering en ontsluiting van middeleeuwse handschriften in Nederlandse collecties. Doel van het project is om een groot publiek toegang te bieden tot een volledige set digitale afbeeldingen en goede beschrijvingen. Het projectteam bestaat uit Renée Schilling (coördinator), Irene van Renswoude en Mariken Teeuwen. Het project is gestart op 1 september 2020 en beëindigd op 1 juni 2023.

Detail van een afbeelding van de pagina MMW 10 A 12, f. 2r uit een manuscript dat zich bevinct in Den Haag, in het Huis van het boek: De civitate dei in Franse vertaling, Parijs, ca. 1425.

Den Haag, Huis van het boek, MMW 10 A 12, f. 2r (detail): De civitate dei in Franse vertaling, Parijs, ca. 1425. eCodicesNL: https://db.ecodices.nl/detail/6545/overview

In Nederland zijn ruim 90 instellingen waar middeleeuwse manuscripten bewaard worden. Het bezit is uniek en veelzijdig: een enorme rijkdom aan historische objecten, die van belang zijn voor de Nederlandse en Europese geschiedenis, identiteit, religie, kennisgeschiedenis en wetenschap. Delen van deze collecties zijn al online te vinden, maar sterk versnipperd en incompleet. Dit project bereidt de bouw voor van één nationaal manuscriptenportaal naar het model van het Zwitserse e-codices, A Virtual Manuscript Library of Switzerland, dat een baanbrekend voorbeeld is voor hoe we dit erfgoed kunnen cureren, ontsluiten en zichtbaar maken. Ook bouwen we voort op een database die al een aantal jaren geleden is samengesteld, waarin gegevens over de handschriften zijn verzameld: Medieval Manuscripts in Dutch Collections. Met subsidie van het Mondriaanfonds, verworven door de Universiteit Leiden, zetten we de metadata van deze database om naar een nieuwe structuur, conform internationale standaarden en FAIR data principes.

Detail van een pagina uit een Getijdenboek, Utrecht?, begin 15e eeuw. Het bevindt zich in Deventer in de Athenaeumbibliotheek onder het nummer 101 E 24 KL, f. 99r.

Deventer, Athenaeumbibliotheek, 101 E 24 KL, f. 99r (detail): Getijdenboek, Utrecht?, begin 15e eeuw. eCodicesNL: https://db.ecodices.nl/detail/7560/overview

Voor de blauwdruk van het te bouwen portaal zijn drie instellingen partner in dit project: Huis van het boek in Den Haag, Tresoar in Leeuwarden en de Athenaeumbibliotheek Deventer. Hun collecties gaan de eerste inhoud vormen van een virtuele omgeving, waarin de manuscripten ontsloten worden met gestructureerde beschrijvingen en een zoekinterface van hoge kwaliteit. In het nieuwe portaal kun je manuscripten uit verschillende collecties naast elkaar zetten of vergelijken met manuscripten uit gedigitaliseerde collecties in het buitenland. We ontwerpen een standaard voor een systematische en hoogwaardige beschrijving van de handschriften, zodat de verbonden collecties integraal zijn in te zetten voor nieuwe onderzoeksvragen. In de toekomst kunnen álle Nederlandse collecties met middeleeuwse manuscripten gebruik maken van hetzelfde model, dezelfde structuur en standaarden.

Detail van een manuscriptpagina uit het Landrecht van Ommeland, uit 1528. Het bevindt zich onder het nummer PBF R 7, p. 91 in Tresoar in Leeuwarden.

Leeuwarden, Tresoar, PBF R 7, p. 91 (detail): Landrecht van Ommeland, 1528. eCodicesNL: https://db.ecodices.nl/detail/011/overview